top of page

הי, שם

שתפו:

سياسة الحر كفرصة للعدالة المناخية

פוליטיקה של חום כהזדמנות לצדק אקלימי מאירה הנסון
00:00 / 01:04

حزيران 2030. هذا هو اليوم الرابع لموجة حر شديدة. الساعة 14:00 ظهرًا ويسود الحر الشديد في جميع أنحاء البلاد. الشوارع فارغة. المحلات التجارية في الشارع والأسواق مغلقة. سيتم فتح مراكز التسوق المكيفة فقط  في وقت متأخر بعد الظهر حتى لا يضطر العمال للتنقل  في الشمس الحارقة. يتم فتح المدارس ورياض الأطفال والمؤسسات العامة في شكل مجتمعي، للسماح للسكان الذين يعيشون في المنطقة بالتواجد فيها بعد البقاء في المنزل لفترة طويلة. نظام الطوارئ في حالة تأهب قصوى: يوجد في كل حي خريطة للأشخاص المعرضين بشكل خاص للخطر من الحرارة وخلال النهار يتصل موظفو وموظفات الطوارئ بهم للاستفسار عن سلامتهم. الجميع معتاد بالفعل على مثل هذه الأيام. تعتبر موجات الحر والعديد من الأيام من الحرارة الشديدة  جزءًا من روتيننا ومن المتوقع أن تزداد سوءًا في العقود القادمة.


 

على الرغم من أن الحرارة الشديدة أصبحت جزءًا لا يتجزأ من الحياة اليومية، فإننا نعيش اليوم، في عام 2030، ونحن على ثقة بوجود أولئك الذين يعتنون بنا وبأحبائنا، حتى في الظروف الجوية القاسية. من الصعب تصديق أنه قبل 7 سنوات فقط كان يُنظر إلى الحرارة على أنها قدر. كان الانشغال بارتفاع درجات الحرارة من اختصاص علماء الأرصاد الجوية وعلماء البيئة الذين حذروا من عواقب أزمة المناخ. في ذلك الوقت، أدرك عدد قليل من الناس الارتباط الوثيق بين مستوى تعرضنا لحالات الحرارة الشديدة وسياسة الإسكان وتخطيط المدن، والاستثمارات الحكومية في نظام الصحة والرعاية، والتفاوتات بين البلدات والمناطق والمجتمعات.



في نظرة إلى الماضي، كانت نقطة التحول هي صيف عام 2023. أدت سلسلة من موجات الحرارة إلى ضغط شديد على وحدات العناية المركزة بالمستشفى. كانت الممرضات والممرضين أول من اثاروا الحديث عن المشكلة. وبدعم من النقابة المهنية، بدأن في جمع المعلومات حول مكالمات قسم الطوارئ أثناء موجات الحر من أجل المطالبة برد من السلطات. سرعان ما أصبح واضحًا لهم أن منظمة العاملات الاجتماعيات تجمع أيضًا البيانات: حول الأسر التي تعاني من انقطاع التيار الكهربائي، وحوادث العنف المنزلي والميول الانتحارية، والمتعاملين مع الإدمان، وعصابات الشوارع وغير ذلك. فقررن تنظيم اجتماع قطري أول، الذي ربط المنظمات الأخرى بهذه القضية، مثل موظفات النويديات اللواتي لم يعد بإمكانهن إخراج الأطفال للعب في الخارج وموظفات الحضانات اللواتي يتعين عليهن أيضًا التعامل مع النفقات المتزايدة لسعر الكهرباء. ثم لم تتأخر المظاهرة الأولى، فيها تعاونت المنظمات العمالية مع المنظمات البيئية لمطالبة الحكومة والسلطات المحلية: تحمل المسؤولية عن سكان البلاد أمام عواقب أزمة المناخ.

 

كانت الفكرة بأن الحرارة مشكلة اجتماعية أساسية لنجاح نضال تركز على أسئلة مثل: من يمكنه تبريد المنزل ومن عليه التخلي عن الطعام أو الدواء حتى لا يقطعوا عنه الكهرباء؟ من يعمل في مكتب مكيف ومن يعمل بالخارج؟ ومن منهم أيضا يعمل في وظائف مسيئة؟ من لديه ظل في الحي؟ من لديه وسائل نقل عام فعالة ومن تبقى مع الاختيار بين التنقل في سيارة خاصة ووسائل النقل العام غير الموثوق بها، مع فترات الانتظار الطويلة في المحطات غير المظللة؟ أصبحت الحرارة قضية سياسية تربط المجتمعات التي تشترك فيما بينها بأشكال الظلم المناخي الذي تتعرض له.


من هنا، تم تشكيل تحالفات حول أبعاد مختلفة من التحدي. في الانتخابات المحلية في عام 2023، طالبت مجموعات من السكان المرشحين بالالتزام بمشاريع لتظليل الحيز العام. كانت الخطوة التالية هي مطالبة الحكومة بتخصيص ميزانيات أكبر لغرض التظليل بجانب تعليمات ملزمة لوضع حنفيات للماء البارد في الأماكن العامة. تم حشد تحالف واسع من المنظمات لإجراء تجديد وصيانة للشقق والمباني لضمان تمتع الجميع بالراحة المناخية في المنزل. تعاونت منظمات الركاب والعاملين في المواصلات العامة في المطالبة بتظليل محطات الحافلات في جميع أنحاء البلاد. عملت المنظمات العمالية على تكييف التشريعات لحماية العامل مع ظروف المناخ المتغير مع زيادة المراقبة على الأعمال التي تقام في الخارج. أيد الجميع التشريع الثوري الذي يمنع قطع التيار الكهربائي عن المدينين.


إلى جانب الاستثمارات الكبيرة، تم إنشاء خيارات جديدة للوظائف الخضراء، مثل وظائف استشارات للعائلات حول كيفية زيادة كفاءة استخدام الطاقة، مما خلق الآلاف من فرص العمل الجديدة، لا سيما في المجتمع العربي وبين الحريديم. أدى الضغط العام الواسع النطاق إلى زيادة الطلب على المزيد  الوظائف في التمريض والعمل الاجتماعي إلى جانب تحسن كبير في ظروف العمل من أجل جذب المزيد من الموظفين والموظفات إلى هذا المجال. كما أدى الطلب على تجديد المباني للتكيف مع قسوة الطقس إلى خلق فرص جديدة وساهمت ظروف المناقصات العامة في تحسن كبير في ظروف عمل العمال في مجال البناء.

 

 

الصورة ليست وردية كلها. لا يزال المناخ يزداد احترارًا ولا يزال أمام إسرائيل الكثير لتفعله للمساهمة بدورها في الجهد العالمي لتقليل انبعاثات غازات الاحتباس الحراري. ومع ذلك، نحن على طريق التعامل مع الأزمة مع تحسين نوعية وجودة حياتنا جميعًا.

 

ميارا هانسون تخيلت إسرائيل 2030 ضمن مشروع "صورة النصر".


تحرير: توم الفيا


ميارا هانسون تدعونا للتخيل كيف سيبدو التعامل العادل مع تحدي الحر في أزمة المناخ بإسرائيل

מאירה הנסון

מאירה הנסון

25.5.23

שתפו:

פוליטיקה של חום כהזדמנות לצדק אקלימי

פוליטיקה של חום כהזדמנות לצדק אקלימי מאירה הנסון
00:00 / 01:04

יוני 2030. זהו היום הרביעי של גל חום כבד. השעה היא 14:00 בצהריים ועומס חום קיצוני שורר בכל חלקי הארץ. הרחובות ריקים מאדם. החנויות ברחוב והשווקים סגורים. מרכזי קניות ממוזגים יפעלו רק משעות אחר הצהריים המאוחרות כך שהעובדים לא יאלצו להתנייד בשמש הקופחת. בתי ספר, גנים ומוסדות ציבוריים נפתחים במתכונת קהילתית, כדי לאפשר לתושבים הגרים בסביבה מפלט לאחר שהיה ממושכת בבית. מערך החירום בכוננות מלאה: בכל שכונה יש מיפוי של האנשים הפגיעים במיוחד לחום ובמשך היום עובדות ועובדי החירום יוצרים איתם קשר לשאול לשלומם. כולם כבר מתורגלים בימים כאלו. גלי חום וימים רבים של חום כבד וקיצוני, הם חלק מהשגרה שלנו וצפויים להחריף בעשורים הקרובים. 


למרות שחום קיצוני הפך לחלק אינטגרלי מהחיים, אנו חיים היום, ב-2030, בביטחון שיש מי שדואג לנו וליקרים לנו, גם במצב של מזג אוויר קיצוני. קשה להאמין שרק לפני 7 שנים חום נתפס כגזרת גורל. העיסוק בטמפרטורות העולות היה נחלתם של מטאורולוגים ואנשי סביבה שהזהירו מפני ההשלכות של משבר האקלים. מעטים זיהו אז את הקשר ההדוק בין רמת הפגיעות שלנו לאירועי חום כבד לבין מדיניות הדיור והתכנון העירוני, השקעות של הממשלה במערכת הבריאות והרווחה, ולפערים בין ישובים, אזורים ואוכלוסיות.

 

במבט לאחור, נקודת המפנה הייתה הקיץ של שנת 2023. סדרה של גלי חום גרמו לעומס כבד על מחלקות טיפול נמרץ בבתי חולים. האחיות והאחים היו הראשונים להציף את הבעיה. בתמיכת האיגוד המקצועי הן התחילו לאסוף מידע על פניות למיון בזמן גלי חום כדי לדרוש מענה של הרשויות. במהרה התברר להן שאיגוד העו"סיות אוסף גם הוא נתונים: על משקי בית המתמודדים עם ניתוקי חשמל, על אירועי אלימות במשפחה ועל נטיות אובדניות, על מתמודדים עם התמכרויות, דרי רחוב ועוד. יחד, הן ארגנו את ההתכנסות הארצית הראשונה, שחיברה ארגונים נוספים לנושא, כמו עובדות צהרונים שכבר לא יכולות להוציא את הילדים לשחק בחוץ ועובדות משפחתונים שגם צריכות להתמודד עם הוצאות גדלות על מחיר החשמל. ההפגנה הגדולה הראשונה לא איחרה לבוא. שם ארגוני עובדים חברו עם ארגוני סביבה בדרישה מהממשלה ומהרשויות המקומיות: קחו אחריות על תושבי המדינה אל מול השלכות משבר האקלים.

 

התובנה שחום הוא בעיה חברתית הייתה מרכזית להצלחת מאבק שבמרכזו שאלות כמו: מי יכול לקרר את הבית ומי צריכה לוותר על מזון או תרופות כדי שלא ינתקו לה את החשמל? מי עובדים במשרד ממוזג ומי עובדים בחוץ? ומי מאלה גם עובדים בהעסקה פוגענית? למי יש צל בשכונה? למי יש תחבורה ציבורית אפקטיבית ולמי נשארת הברירה בין התניידות במכונית פרטית לבין תחבורה ציבורית לא אמינה, עם המתנות ארוכות בתחנות ללא צל? חום הפך לסוגיה פוליטית המחברת בין קהילות, שהמשותף להן הוא פנים שונות של אי-צדק אקלימי.

 

מכאן התגבשו קואליציות סביב ממדים שונים של האתגר. כבר בבחירות המקומיות ב-2023, קבוצות של תושבים דרשו מהמועמדות והמועמדים להתחייב לפרויקטים להצללת המרחב הציבורי. השלב הבא היה דרישה מהממשלה להקצאת תקציבים גדולים יותר לצורך הצללה בצד תקינה מחייבת לברזיות עם מים קרים במרחב הציבורי. קואליציה רחבה של ארגונים התגייסה לשיפוץ מסיבי של דירות ומבנים כדי להבטיח שכולנו ניהנה מנוחות אקלימית בבית. ארגוני נוסעים ועובדים בתחבורה הציבורית שיתפו פעולה בדרישה להצללה של תחנות האוטובוס ברחבי הארץ. ארגוני עובדים פעלו להתאמת החקיקה להגנת העובד לתנאי האקלים המשתנה תוך הגברת האכיפה בעבודות המתבצעות בחוץ. כולם תמכו בחקיקה המהפכנית שמונעת ניתוקי חשמל לחייבים. 

 

בצד ההשקעות המשמעותיות נוצרו אפשרויות חדשות למשרות ירוקות, כמו משרות ייעוץ למשפחות כיצד להתייעל אנרגטית שיצרו אלפי הזדמנויות תעסוקה חדשות בפרט בחברה הערבית והחרדית. לחץ ציבורי נרחב יצר דרישה לעוד תקנים למשרות סיעוד ועבודה סוציאלית בצד שיפור ניכר בתנאים כדי למשוך עוד עובדות ועובדים לתחום. הביקוש לשיפוץ מבנים להתאמה למזג האוויר הקיצוני יצר גם הוא הזדמנויות חדשות והתנאים של המכרזים הציבוריים תרמו לשיפור ניכר בתנאי העבודה של העובדים בתחום הבנייה.

 

התמונה אינה כולה ורודה. האקלים עדיין מתחמם ולישראל יש עוד הרבה מה לעשות כדי לתרום את חלקה למאמץ העולמי לצמצום פליטות גזי חממה. אולם, עלינו על המסלול להתמודדות עם המשבר תוך שיפור איכות החיים של כולנו. 



מאירה הנסון דמיינה את ישראל 2030 במסגרת פרויקט "תמונת ניצחון".


עריכה: תום אלפיה


מאירה הנסון מזמינה אותנו לדמיין כיצד תיראה התמודדות צודקת עם אתגר החום של משבר האקלים בישראל

מאירה הנסון

מאירה הנסון

25 במאי 2023

מאירה הנסון

פרק מספר:

11

מאירה הנסון היא פעילה במעגל האקלים של תנועת עומדים ביחד וביוזמת גרין ניו דיל לישראל

איך עושה טיהור אתני?

ככה עושות פרק על פורנו

סוף העולם שלא הגיע

עלייתו ונפילתו של יואב גלנט.

bottom of page